news-details

Coronavirüs borsalar için sonun başlangıcı değil, alım fırsatı için bir mola

Son zamanlarda Çin’de ortaya çıkan ölümcül yeni tip Coronavirüs salgınının; Çin ekonomisinin yanı sıra, küresel ekonomiyi de olumsuz etkileyeceğine dair artan endişeler borsalarda satış baskısına neden olmuştu. Geçtiğimiz hafta hızla vaka ve ölüm sayılarının artış göstermesine karşılık olarak; Çin tarafının Lunar Yeni Yıl (ve bu kapsamda Bahar Festivali) tatilini birçok eyalette uzatması ve bir dizi tedbirleri almasına karşın, başta ABD endesleri olmak üzere diğer borsalar ve Asya vadelileri üzerinde olumsuz fiyatlamalar görülmüştü. Dün ise, Çin borsalarının açılması ile doğal olarak bir çok şirketin taban fiyata indiği sert satışlar etkili olmuştu.  Bugünkü açılışlar; Coronavirüs ile mücadele için Wuhan’da inşaa edilen yeni hastanenin faaliyete geçmesi ile pozitif olurken, buna rağmen; her geçen gün 3 Bin civarında yeni vaka ve 50-60 civarında yeni ölüm sayıları görülmesi nedeniyle piyasalardaki tedirginlik devam etmekte. Peki Coronavirüs, özellikle de son birkaç aydır rekolar kıran ABD ve Avrupa borsaları için; bir sonun başlangıcı mı, yoksa yeni bir yükseliş hareketinin başlaması için bir mola mı?

Küresel gösterge endeks konumundaki S&P500 üzerinden yola çıkacak olursak; 22 Ocak’ta tüm zamanların rekor seviyesi olan 3337’den başlayan düzeltmeler, dün itibariyle 3214’e kadar devam etmiş ve bu süreçteki geri çekilme yüzde 3.69 düzeyinde olmuştu. Esasında kıyaslama açısından; 19 Eylül-3 Ekim 2019 arasında Ticaret Savaşları kaynaklı olarak görülen yüzde 5.53’lük düzeltmenin de altında kalındiği düşünülürse, Coronavirüs’ün küresel borsalar üzerindeki etkilerinin halen sınırlı olduğunu söyleyebiliriz. Ancak, büyük resme bakacak olursak; özellike de Çin ekonomisini sert bir şekilde vurması öngörülen virüsün etkilerinin bir süre daha devam etmesini beklemekteyiz. Doğal olarak; Dünya büyümesinin yaklaşık olarak yüzde 16-17’sini tek başına karşılayan Çin ekonomisinin, şuanki beklentilerin de üzerinde zarar görmesi halinde küresel ekonomi ve küresel borsalar da zarar görmeye devam edebilir. Keza, virüs duyurulmadan önce ABD ve Çin arasında imzalanan Faz-1 Ticaret Anlaşması’nın; Çin’in taahütlerini yerine getiremeyecek olmasından dolayı iptal edilme ihtimali de son zamanlarda dillendirilmeye başlandı. Hal böyle olunca; ekonomiler üzerinde neden olacağı tahribat düşünüldüğünde Coronavirüs ölümcül bir hastalıktan daha fazlası demek.

Öyleyse kritik soruları yeniden yöneltelim; bu durumda  borsalarda yeni bir satış dalgası hatta ve hatta bir trend kırılımı söz konusu olabilir mi? Yani, Coronavirüs borsalar açısından sonun başlangıcı mı?

Bunu birkaç kısımda incelemek daha sağlıklı olacaktır;

1) Coronavirüs’ün büyüme üzerindeki olumsuz etkileri –ki 22 Ocak’tan itibaren borsaları etkisi altına alan süreç düşünüldüğünde-, Çin borsaları başta olmak üzere bir çok borsa endeksi üzerinde fiyatlandı. Yeni hasatanenin faaliyete geçmesi ile virüse karşı mücadelenin başarılı olup olmayacağı kritik olacak. Eğer, virüs mutasyona uğrayıp yeni bir dalgayı beraberinde getirmez ise “1-2 hafta” içerisinde en kötü seviyeyi görebiliriz(bu hızla ilerlemesi durumunda 50 Bin+ vaka, 1000+ ölüm). Böyle bir durum her ne kadar borsalar üzerinde bir miktar daha baskıyı beraberinde getirecek olsa da, negatif ekonomik etkilerin geçici olması nedeniyle ilerleyen süreçte endekslerde hızlı bir toparlanma görebiliriz. (Muhtemel fiyatlaama; ABD-Avrupa Endekslerinde önce %3-5 negatif, sonrasında %5-10 pozitif)

2) İkincisi; Şayet Faz-1 Anlaşması iptal edilecek olursa, asıl o zaman daha büyük bir sorun ile karşı karşıya kalabiliriz. Zira, Virüs ile hasar alan Çin ekonomisi bir de; ABD tarafından yeniden getirilecek tarifeler ile boğuşacak ve tahribat büyüyecektir. Keza; Çin tarafının getirebileceği vergiler nedeniyle ABD ekonomisinde de yeniden bozulmalar ortaya çıkacaktır. 2019 yılını, Trump’ın Başkanlığa geldiği 2016 yılından bu yana en düşük büyüme ile kapatan ABD’nin ekonomik aktivitesinde görülecek bozulmalar da doğal olarak ilk etapta borsalar üzerinde olası resesyon fiyatlamaları ile yeni bir “sell-off (portföy boşaltma)” akımını beraberinde getirebilir. (Muhtemel Fiyatlama; ABD-Avrupa Endekslerinde %5-10 negatif)

3) Özellikle iki nolu şıkkın ortaya çıkması durumunda; Çin Merkez Bankası(PBOC) hafta başında olduğu gibi piyasaya likidite sağlamayı devam etirecek ve fonlama faizlerini de indirmeye devam edecektir. Keza,  FED’in yeniden faiz indirimlerine dönmesi elzem olabilir. Zira, son FOMC toplantıları kararları sonrasında FED Başkanı Powell’ın açıklamalarında da takip ettiğimiz üzere: FED, Coronavirüs’ün etkilerini takip ediyor ve ABD ekonomisi üzerinde olası negatif etkilerin ortaya çıkması halinde bunları bertaraf etmek için harekete geçecektir. Bu, ilk etapta; faiz indirimleri yoluyla iç talebi canlandırmak olacağı gibi, bunun da tam olarak etkili olmaması halinde devam eden repo işlemlerinin uzatılması ve hatta çok tartışılan 4.QE(Parasal Genişleme)’nin başlaması da söz konusu olabilir. Yine, bu bağlamda; Avrupa Merkez Bankası(ECB), İngiltere Merkez Bankası(BOE) ve Japonya Merkez Bankası(BOJ) gibi diğer majör merkez bankaları ve birçok merkez bankası da genişlemeci para politikaları ve düşük faizler yoluyla piyasaya likidite sağlayacak, böyle bir durum da doğal olarak borsaları destekleyici olacaktır. (Muhtemel Fiyatlama; ABD-Avrupa Endekslerinde %5-10 pozitif)

Velhasılı, 1 nolu ve 2 nolu şıklar borsalar açısından ilk etapta negatif olmakla birlikte; özellikle 2 nolu şık devreye girse bile borsalarda görülebilecek düzeltme hareketleri, 3 nolu şıkkın da devreye girme ihtimalinin yüksek olması ile bertaraf olacak ve fiyatlamalar yeniden terse dönecek gibi görünüyor. Bu yüzden şunu rahatlıkla söyleyebiliriz ki; Coronavirüs’ün borsalar üzerindeki negatif etkileri henüz tamamlanmadı ve kısa vadede bir süre daha devam edebilir. Ancak, Coronavirüs orta vadede; borsalar için sonun başlangıcı değil, alım fırsatı sunabilecek bir “mola” gibi duruyor.


Hibya Haber Ajansı